Vücudun en büyük atardamarı olarak bilinen aortun yırtılması sonucu meydana gelen aort diseksiyonu, genelde yaşlı bireylerle ilişkilendirilmesine rağmen, gençleri de tehlikeye atabiliyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan, kalpten çıkarak temiz kanı tüm vücuda taşıyan aortun, farklı nedenlerle yırtılabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Bu durumun hayati risk taşıdığını vurgulayan Prof. Dr. Okuyan, aortun yapısını, diseksiyonun sebeplerini, risk faktörlerini ve ameliyat sonrası iyileşme sürecini ele aldı. “Aort diseksiyonu, genellikle ileri yaş grubu hastalarda sık görülse de, genetik bağ dokusu hastalığı olan 20’li yaşlardaki bireylerde de rastlanabiliyor” şeklinde konuştu.
“AORT HASARI TÜM SİSTEMİ ETKİLEYEBİLİR”
Aortun, sol karıncığın çıkış noktasından itibaren kalbi besleyen damarları sağladığını ve beynin, iç organların ve bacakların kan ihtiyacını karşıladığını açıklayan Prof. Dr. Okuyan, “Aort damarı, vücudun her noktasına kan taşıyan ana bir yol gibidir. Kalpten çıktığında önce koroner damarlara, ardından beynin sağ ve sol taraflarına, omuriliğe, iç organlara ve bacaklara giden çok sayıda dala ayrılır. Dolayısıyla herhangi bir hasar, tüm sistemin işleyişini etkileyebilir” ifadelerini kullandı.
“YALNIZCA YAŞLI HASTALARIN PROBLEMİ DEĞİL”
Ailede damar hastalığı geçmişi olan genç bireylerin, erken tanı ve düzenli kardiyolojik kontroller hakkında bilinçli olması gerektiğine dikkat çeken Prof. Okuyan, “Aort diseksiyonu sadece yaşlı bireyler için bir sorun değil. Genç yaşlardaki bireylerde genetik faktörler veya henüz tanı konmamış bağ dokusu hastalıkları nedeniyle de ortaya çıkabilir. Ani göğüs ya da sırt ağrısıyla başvuran genç hastalarımızda diseksiyon olasılığını göz ardı etmiyoruz. Bu tür durumlarda erken müdahale büyük önem taşıyor. Ayrıca aort diseksiyonunun tanısı ve cerrahi süreçleri boyunca multidisipliner bir takip gerekmektedir. Genç bireylerde bu sürecin hem fiziksel hem de psikolojik yönlerinin dikkatle yönetilmesi gerekiyor” dedi.
“CİDDİ TRAVMALAR DA YIRTILMAYA NEDEN OLUR”
Diseksiyonun sadece içsel faktörlerle değil, dışsal travmalarla da oluşabileceğini belirten Prof. Dr. Okuyan, “Trafik kazaları veya yüksekten düşme gibi ciddi travmalar aort yırtılmasına yol açabilir. Ancak kendiliğinden gelişen diseksiyonlar, genellikle altta yatan başka bir damar zayıflığının varlığına işaret eder” dedi.
Aort diseksiyonunun cerrahi müdahale gerektiren bir durum olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Okuyan, başarılı bir ameliyat sonrasında hastaların genellikle 3 ila 6 ay içinde normal yaşamlarına dönebildiklerini ifade etti ve “İyileşme sürecinde hastanın fiziksel bakımı, rehabilitasyonu ve ilaç tedavisine uyumu son derece önemlidir. Özellikle kan basıncının kontrolü, ikinci bir diseksiyonun önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Bu ameliyat, bugüne kadar gerçekleştirilen en ağır operasyonlardan biridir” şeklinde sözlerine ekledi.
“DAMAR DUVARININ ZAYIFLAMASI SONUCU OLUŞUR”
Aort damarının üç tabakadan oluştuğuna dikkat çeken Prof. Dr. Okuyan, bu tabakalardan birinde meydana gelen yırtılmanın, kanın diğer tabakalar arasına dolmasına neden olduğunu belirtirken, “Aort diseksiyonu, genel olarak damar duvarının zayıflaması nedeniyle oluşur. Bu zayıflamanın en yaygın nedeni ise uzun süre kontrolsüz şekilde devam eden hipertansiyondur. Sigara kullanımı, şeker hastalığı, yüksek kolesterol düzeyleri, obezite ve hareketsiz yaşam tarzı da damar yapısını bozabilir. Ancak başlıca tehdit, tedavi edilmeyen yüksek tansiyondur” şeklinde ifade etti.
‘DOĞUŞTAN GELEN KALP ANOMALİLERİ RİSKİ ARTIRIR’
Bazı doğuştan gelen hastalıkların da aort diseksiyonuna yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Okuyan, “Bağ dokusu hastalıkları, vaskülitler ve marfan sendromu gibi genetik geçişli rahatsızlıklar, damarın yapısını zayıflatabilir. Ayrıca, biküspid aort kapağı gibi doğuştan gelen kalp anomalileri de diseksiyon ve genişleme riskini artırmaktadır” şeklinde konuştu.
(DHA)
