Vücutta biriken ve “sonsuz kimyasallar” olarak adlandırılan PFAS kimyasalları, sağlık açısından ciddi tehditler oluşturuyor. Biyomedikal Mühendisi Doç. Dr. Ceren Türkcan, bu kimyasalların günlük yaşamda kullandığımız birçok üründe yer aldığını ve böbrek kanseri ile kısırlık gibi önemli sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. Türkcan, PFAS bileşenlerinin vücutta birikim yaparak uzun vadede riskler oluşturması konusunda uyardı.
“Sonsuz kimyasallar” olarak bilinen PFAS (perflorlu ve poliflorlu alkil) bileşenleri, vücutta birikerek ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Biyomedikal Mühendisi Doç. Dr. Ceren Türkcan, bu kimyasalların böbrek kanseri ve kısırlık gibi hastalıklara yol açabileceğini ifade etti.
Yaklaşık 15 bin insan yapımı bileşenden oluşan PFAS, günlük yaşamda sıkça kullandığımız pek çok üründe yer almakta. Çevreye ve insan vücuduna karıştıktan sonra uzun süre kaybolmayan bu maddeler, insan sağlığını tehdit eden unsurlar arasında bulunuyor. Doç. Dr. Türkcan, PFAS bileşenlerinden korunmak için alabileceğimiz önlemleri ayrıntılı bir şekilde anlattı.
“PFAS DEDİĞİMİZ KİMYASALLAR, SU GEÇİRMEYEN YÜZEYLER GİBİ ALANLARDA KULLANILIR”
Türkcan, “PFAS dediğimiz kimyasallar, poliflorlu alkil bileşenlerdir. Tamamen sentetik olarak üretilen bu kimyasallar, daha çok leke tutmayan yüzeyler, su geçirmez kumaşlar ve ambalajlarda kullanılmaktadır. ‘Sonsuz’ maddeler olarak tanımlanmasının sebebi, parçalanmalarının son derece zor olmasıdır. Bu maddeler kalıcı kimyasal gruplarda yer almaktadır” şeklinde konuştu.
“KANSERE VE KISIRLIĞA NEDEN OLUYOR”
PFAS kimyasallarının vücuttaki olumsuz etkilerine dikkat çeken Türkcan, “Bu tür toksik kimyasallar, özellikle böbrekte birikerek böbrek kanserine sebep olabiliyor. Ayrıca bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek, vücutta tıkanıklıklara yol açabilmektedir. Kısırlık da bu maddelerin neden olduğu sık görülen problemlerden biridir” diye belirtti.
BU KİMYASALLARIN İNSAN VÜCUDUNA NASIL KARIŞIR?
Doç. Dr. Türkcan, halkın bu kimyasallardan korunmak için daha doğal içeriklere yönelmesi gerektiğini vurguladı. Örneğin bambudan üretilmiş tekstil ürünleri kullanılabilir. İnsanlar, işlem görmüş tekstil ürünlerinden kaçınarak ve gıdalarını dışarıdan almak yerine evde tüketerek PFAS maddelerine maruziyetlerini azaltabilir. Bu maddelerin en yoğun kullanıldığı alanların başında gıda ambalajları ve su geçirmeyen tekstil ürünleri gelmektedir. Aynı zamanda, çeşme suyunun arıtımı da önem arz ediyor; çünkü PFAS maddeleri topraktan emilip çözünmediği için içme sularında yer alabiliyor.”
“ÇELİK, DÖKÜM TENCERELER KULLANILMASI FAYDALI”
Özellikle yoğun tempolu hayat sürüldüğünde, ambalajlı gıdaların tüketildiğini hatırlatan Türkcan, “Ambalajlı ve hazır doğranmış sebzeler yerine açıkta satılan gıdaları tercih etmek, zararlı kimyasallardan korunmanın bir yolu olabilir. Ayrıca evde kullanılan yapışmaz tava ve tencerelerde de PFAS içeren malzemelerin bulunabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle çelik ve döküm tencereler tercih edilmesi önerilir. Ancak, çeliğe alerjisi olan bireylerin dikkatli olması gerekmektedir” dedi.
