Pirinç, dünya genelinde en fazla tüketilen gıda maddelerinden biri olarak öne çıkıyor. Ancak uzmanlar, bu gıdanın arsenik gibi zararlı toksinleri bünyesinde biriktirme potansiyeline dikkat çekiyor. Tarımda kullanılan su ve toprak kaynaklı arsenik ise doğrudan insan sağlığını tehdit eden bir faktör olarak belirmekte.
TEHLİKE SESSİZCE BÜYÜYOR
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Aysun Sağlam, pirinçteki arsenik birikimi konusundaki önemli bulgularını aktardı.
Sağlam, arsenik elementinin doğada doğal yollarla toprak, yeraltı ve yüzey sularında bulunabileceğini belirtti. “Volkanik faaliyetler, kaya erozyonu ve orman yangınları gibi doğal olaylar, arsenik salınımını artırırken, madencilik ve endüstriyel atıklar da bu durumu çok daha tehlikeli hale getiriyor” şeklinde konuştu.
“PİRİNCİN YAPISI GEREĞİ ARSENİK EMİLİMİ DAHA FAZLA”
Dr. Sağlam, pirincin sulak alanlarda yetişen bir bitki olması nedeniyle arsenik emiliminin daha yüksek olduğunu belirtti. “Pirinç bitkisi, kökleri aracılığıyla toprakta ve suda çözünmüş arsenik gibi maddeleri emer ve bunları tanelerine taşır. Bu durum, pirinçte arsenik birikimini diğer tahıllardan daha fazla hale getiriyor” ifadesini kullandı.
Ayrıca, Uzak Doğu’daki arsenikle kirlenmiş topraklarda pirinç üretimi üzerine pek çok bilimsel çalışma yapıldığını anımsatan Sağlam, Türkiye’de konuyla ilgili araştırmaların oldukça sınırlı olduğunu da dile getirdi.
“İKLİM KRİZİ DURUMU DAHA DA KÖTÜLEŞTİRİYOR”
İklim değişikliği ile pirinçteki arsenik seviyesinin artma eğilimine dikkat çeken Dr. Sağlam, ABD’deki Columbia Üniversitesi’nde yapılan çalışmalardan örnekler vererek, “Sıcaklıkların 2 derece artması ve atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin yükselmesi, arsenik gibi zararlı maddelerin pirince geçişini hızlandırıyor. Bu, gelecekte daha büyük sağlık sorunlarıyla karşılaşabileceğimiz anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.
“KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR”
Arsenik maruziyetinin ciddi sağlık problemleriyle ilişkilendirildiğine vurgu yapan Sağlam, “Kısa vadede mide ağrısı, kusma, düşük tansiyon ve deri lezyonları gibi semptomlar gözlemlenebilirken; uzun vadede ise akciğer, karaciğer, mesane ve böbrek kanseri gibi ciddi hastalıkların riski artmaktadır. Bunun yanı sıra kalp hastalıkları, diyabet, bağışıklık sistemi bozuklukları ve nörogelişimsel sorunlarla da bağlantılıdır” dedi.
“TÜKETİCİ TEK BAŞINA KORUNAMAZ”
Tüketicilerin bu konuda alabilecekleri tedbirlerin sınırlı olduğunu ifade eden Sağlam, “Bilinçli tüketici, aşırı pirinç tüketiminden kaçınarak belirli bir koruma sağlayabilir. Ancak esas çözüm, üretim aşamasında alınacak önlemlerde yatmaktadır. Arsenik emilimi düşük pirinç türlerinin geliştirilmesi, su ve toprak yönetiminin iyileştirilmesi ile endüstriyel arsenik salınımının engellenmesi gibi adımlar, etkili çözümler olacaktır” diye ekledi.
