Dünya Sağlık Örgütü, kızamık vakalarındaki artışa dikkat çekerek bu konuda alarm zillerini çalmaya başladı. ABD’nin yanı sıra birçok ülkede de benzer durumlar gözlemleniyor. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanı Dr. Mehmet Burhan Küçükoğlu, İstanbul’da yaşanan son durumu değerlendirdi. Dr. Küçükoğlu, “2025’te İstanbul’da yalnızca 10 civarında kızamık vakası gözlemlendi. Tüm bu vakalar 1 yaşından küçük çocuklar olup, hepsi aşısızdı. Kızamık, aşı ile önlenebilen, son derece bulaşıcı bir hastalıktır.” dedi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), son yıllarda kızamık vakalarındaki artışa dikkat çekerek aşının önemini vurgularken, ABD başta olmak üzere pek çok ülkede bu konuda rahatsızlık yaşanıyor. İstanbul’da mevcut durumu değerlendiren Dr. Küçükoğlu, gelişmeleri uzaktan takip ettiklerini ifade etti. “ABD ve Avrupa’da vakaların artış gösterdiğini, bu nedenle bazı bölgelerde hastaneye yatışların yüzde 20’ye kadar ulaştığını gözlemliyoruz. Kızamık, yapısı gereği 5-7 yılda bir meydana gelen, ateş ve döküntü ile kendini gösteren bulaşıcı bir hastalıktır. 2025 yılı itibarıyla, vakalara bağlı olarak herhangi bir ölüm olayıyla karşılaşmadık. Hastaneye yatırılan vakaları sağlıkla taburcu ettik. DSÖ ile paylaştığımız verilerde 2024 yılının başlarında 1500’e yakın kızamık vakası kaydedilmişti. 2023’te ise bu sayı biraz daha yüksekti.” dedi.
İstanbul’da 2025 yılında 10 civarında kızamık vakası görüldüğünü belirten Dr. Küçükoğlu, bu vakaların hepsinin 1 yaşından küçük ve aşısız çocuklardan oluştuğunu aktardı. “Hastanelerimize yatırılan çocukları izole ettik ve sağlıkla taburcu ettik. 2023-2024 yılları arasında gerçekleştirilen fazla sayıda vakayı incelediğimizde, bu vakaların yüzde 98’inin hiç aşı olmamış bireylerden oluştuğunu, yalnızca yüzde 1,5’lik kısmının tek doz aşılı, yüzde 0,5’lik kısmının ise 2 doz aşılı olduğunu gördük. Ancak uygun zamanda kayıt sistemimize eklenen, 20-30 yıl önce 2 doz aşı olan bir vaka kaydetmedik. İstanbul’da şu anda kızamık tehdidi beklemiyoruz; ancak dışarıdan gelen bazı münferit vakalar olabilir ve bunları titizlikle izliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“AŞIYA DİRENÇ GÖSTEREN AİLELERLE KARŞILAŞIYORUZ”
Kızamık aşısının uzun yıllardır kullanıldığını ve hastalığın önlenmesinde kritik bir rol oynadığını vurgulayan Küçükoğlu, “Kızamık, aşı ile önlenebilen hastalıklar arasında öncelikli yer alıyor. Bu aşıyı yaklaşık 100 yıldır güvenli bir şekilde kullanıyoruz. 2002 yılında Türkiye ve İstanbul’da kızamık aşı kapama oranı yüzde 80 civarındayken, günümüzde bu oran yüzde 94-95’e çıkmıştır. Önceki yıllarda bu oran yüzde 96’ya kadar ulaşmıştı. Yüzde 95, bizim için kritik bir eşiktir. Uygun zamanlarda uygulanan doğru aşının etkileyici koruma oranı olduğunu biliyoruz. Aşı ile önlenebilir hastalıklarla mücadele etmeye devam ediyoruz.” şeklinde konuştu.
2011 yılından bu yana aile hekimliği sistemi aracılığıyla her vatandaşı takip ettiklerini belirten Küçükoğlu, gelişmiş bilgi sistemleri sayesinde bu sürecin elektronik ortamda da sürdürüldüğünü dile getirdi. “Aile hekimlerimiz, kendilerine kayıtlı çocukların aşı takvimi uyarınca ailelerine ulaşmakta ve aşılarını yaptırmak için onları sağlık merkezlerine davet ediyor. Aşılamadaki bu ilerlememiz, aile hekimlerimizin özverili çalışmalarıyla mümkün olmuştur. Aşıya direnç gösteren ailelerle karşılaşmamız durumunda aile hekimlerimizin ikna çalışmalarını artırmasını bekliyoruz. Eğer aile hekimliği kanalıyla bu konuda başarılı olamazsak, ilçe sağlık müdürlüklerindeki sosyal çalışmacı ve hekim arkadaşlarımız ile birlikte bu aileleri ziyaret ederek, doğru bilgileri sunarak aşıya olan güvenlerini yeniden tesis etmeye çalışıyoruz.” diye ekledi.
“AŞIYA DAVET EDİLDİKLERİNDE MUTLAKA KATILIM SAĞLAYIN”
Kızamık hastalığının geçiren çocuklarda ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabildiğini belirten Küçükoğlu, “Kızamığın bir komplikasyonu, hastalığı geçiren çocukların yaklaşık bireyinde, hastalık sonrası 7 yıl içinde beyin hasarına yol açan bir nörolojik durumdur. Bu durum tehlikeli bir seyir izleyebiliyor. Bu hastalığın riski son derece ciddidir. İstanbul’da aşıyı, 1100 noktada her zaman temin edilebilir kılıyoruz. Vatandaşlarımızdan, aile hekimlerimize ve arkadaşlarımıza güvenmelerini ve aşı davetlerine mutlaka katılmalarını rica ediyoruz.” dedi.
Eksik aşılı çocukları tespit ettiklerini ifade eden Küçükoğlu, riskli meslek gruplarındaki bireyleri de aşılamaya dahil ettiklerini özellikle vurguladı. “Aşıyla ilgili bilgilerin yanı sıra, kızamık, boğmaca gibi bulaşıcı hastalıkları yalnızca görüldüğünde izlemiyoruz; aktif ve pasif sürveyans sistemlerimizle bu hastalıkları takip ediyoruz. Sağlık çalışanlarımızın gözünden kaçabilme ihtimalini asgariye indirmek amacıyla bu sistemi titizlikle yürütüyoruz. Aşı ile önlenebilir hastalıklarda, dünya genelinde örnek gösterilebilecek bir noktadayız.” dedi.
“BİR YENİLİK: TDAP AŞISI UYGULAMASI”
Sağlık Bakanlığı’nın, tetanos-difteri aşısının her gebelik döneminde uygulanacak bir dozunu, tetanos-difteri-aselüler boğmaca (Tdap) aşısı olarak ücretsiz bir biçimde sunacağını duyurduğunu belirten Küçükoğlu, “Boğmaca hastalığı için muazzam bir koruma sağlayacak olan yeni uygulama, 2 Nisan’dan itibaren başlayacak. Bu strateji sayesinde yeni doğan bebeğin etrafındaki kişilerin de boğmacaya karşı bağışıklığını artırmış olacağız.” dedi.
