Ülkemizde böbrek hastalığının görülme oranı dünya genelinde yaygınlık gösteriyor. Böbreklerin en büyük tehditleri arasında tuz ve şeker yer alıyor. Günlük tuz tüketiminin 6 gram olması gerekirken, ülkemizde bu miktar 14,8 gram olarak belirlenmiş durumda. Fast food ve paketli gıdalarda yer alan Çin tuzunun aşırı kullanımı ise sağlık açısından birçok riski beraberinde getiriyor. Uzmanlar, tehlikeli kabul edilen bu tuzun parkinson, hipertansiyon ve böbrek hasarı gibi ciddi hastalıklara yol açabileceğini belirtiyor, hatta bu durumun diyalize kadar gidebileceğinin altını çiziyor.
Türkiye Gazetesi’nden Ziyneti Kocabıyık’ın haberine göre; dünya genelinde her on kişiden biri kronik böbrek hastalığından etkilenirken, Türkiye’de bu oran çok daha yüksektir. Ülkemizde her yedi yetişkinden birinin kronik böbrek hastası olduğu tahmin ediliyor ve her yıl yaklaşık 12 bin kişi diyaliz tedavisine başlamak zorunda kalıyor. Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İsmail Koçyiğit, böbrek sağlığını tehdit eden en önemli faktörlerden birinin, tüm önlemlere rağmen hala kontrol altına alınamayan aşırı tuz tüketimi olduğuna dikkat çekti. Koçyiğit, hazır ya da paketli gıdalarda bulunan, diğer adı Monosodyum Glutamat olan Çin tuzunun; uzun vadede Alzheimer, parkinson, diyabet, hipertansiyon ve böbrek hasarına yol açabileceğini vurguladı.
TUZ TÜKETİM ORANI OLMASI GEREKENDEN 2 KAT FAZLA
Böbrek sağlığı açısından günlük tuz alımının 6 gramın altında olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Koçyiğit, Türkiye’deki SALTurk araştırmasında günlük tuz tüketiminin 18 gram olarak belirlendiğini, sonrasında yapılan sağlık projeleriyle bu miktarın 14,8 grama düştüğünü ifade etti. Ancak, yine de bu miktar halen iki kat daha fazla.
Dışarıda döner gibi yiyecekler tükettiğimizde o yiyeceklerin içine önceden Çin tuzu eklenmiş oluyor. Üreticilerin, bu tuzu lezzet artırıcı olarak E-621 kodu ile kullanmaları, insanların daha fazla yemek yemesine ve dolayısıyla obezite riskinin artmasına yol açıyor. Bu sebeplerden ötürü, Çin tuzunun kullanılmasının, obeziteyle bağlantılı sorunların artmasında etkili olduğunu söyleyebiliriz.
“PAKETLİ GIDADAN UZAK DURUN”
Hazır gıda ürünlerinde, köfte harçları, et suyu tabletleri, hazır çorbalar, cipsler, krakerler, salam, sosis ve bebek mamaları gibi birçok alanda Çin tuzu bulunduğunu belirten Koçyiğit, bu tür ürünlerden uzak durulması gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca, bu gıda ürünlerini satın alırken etiket bilgilerine dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
BÖBREKLERİ KORUMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
- Kan basıncı ve şeker seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirin.
- Günlük 1,5-2 litre su tüketin, tuz ve şekeri azaltın.
- Gereksiz yere ağrı kesici ve antibiyotik kullanmaktan kaçının.
- Sigarayı bırakın ve sigara içilen ortamlardan uzak durun.
- Haftada en az 4 defa 5 kilometre yürüyüş yapın.
HASTALAR FARKINDA DEĞİL
Türk Nefroloji Derneği ve AstraZeneca Türkiye iş birliğiyle hazırlanan “Sağlıklı Böbrek, Sağlıklı Hayat” raporu, Türkiye’deki böbrek hastalıklarının alarm veren durumunu ortaya koyuyor. Raporu değerlendiren Türk Nefroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Aydın Türkmen, Türkiye nüfusunun yüzde 2,5’ine kronik böbrek hastalığı teşhisi konulduğunu, tanı almamış vakalarla birlikte bu oranın yüzde 12’ye kadar yükseldiğini vurguladı. Hastalığın sinsi ilerlediği ve çoğu insanın durumunun farkında olmadığını belirtti.
Rapor, kronik böbrek hastalığının başlıca sebeplerinin yüksek tansiyon ve diyabet olduğuna dikkat çekerken, bu iki hastalığın her 18 yaş üstü bireyde böbrek kaybı riski oluşturduğunu vurguluyor.
DİYABET DİYALİZE GÖTÜRÜYOR
Diyabetin ülkemizde giderek yaygınlaştığını ifade eden Türk Nefroloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Özkan Güngör, diyabetin kronik böbrek hastalığının en yaygın sebebi olduğunu belirtti. Ülkemizde 18 yaş üzerindeki diyabet oranının yüzde 15’e çıktığını ifade eden Güngör, yüksek şeker seviyesinin böbrek damarlarına zarar verdiğini de sözlerine ekledi. Yine, kontrolsüz kan şekeri olan kişilerin böbrek hastalığı açısından risk taşıdığına dikkat çekti.
ÜÇ KİŞİDEN BİRİ TANSİYON HASTASI
Kronik böbrek hastalıklarının bir diğer önemli sebebi ise yüksek tansiyon. Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Şükrü Ulusoy, 18 yaş üstü yetişkinler arasında hipertansiyonun görülme sıklığını yüzde 30,3 olarak açıkladı. Hipertansiyon konusunda farkındalık düzeyinin düşük olmasının da önemli bir sorun olduğuna dikkat çeken Ulusoy, ülkemizde yapılan PATENT çalışmasında hipertansif olduğunu bilmeyenlerin oranının yaklaşık yüzde 46 olduğunu vurguladı. Yüksek tansiyon, ülkemizde diyaliz nedenleri arasında ikinci sırada yer alıyor.
